جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زیارت اهل قبور یکی از سنّتهای اسلامی رایج از زمان پیامبراسلام (ص) تا کنون در میان مسلمین بوده و هست و این مطلب با بررسی روایات اسلامی فریقین(تشیّع و تسنّن)،که درآن از ابعاد مختلف به این موضوعپرداخته شده به دست می آید.مبانی قرآنی،عقلی و روایی زیارت اهل قبور،سیره مسلمین در زیارت اهل قبور، و اقوال دانشمندان اسلامی در این باب نشان دهنده مشروعیّت زیارت اهل قبور در اسلام است.با بررسی روایات اسلامی در موضوع زیارت اهل قبور،آثار و فوائد ارزشمندی در این باب دریافت می شود که مشروعیّت زیارت اهل قبور را قوی تر می کند.شبهات وارده بر زیارت قبور،که بر ویژگی برداشت سطحی و غیرعلمی از مفاهیم دینی و روایی اسلام قرارگرفته است، با براهین مستدلّ قرآنی و روایی رد می شود. از محورهای مهمّ زیارت اهل قبور،زیارت قبر نبیّ مکرّم اسلام(ص)و أئمّه معصومین علیهم السّلام است که بر مبانی قرآن، عقل،روایات اسلامی(سنّت و سیره اسلامی)و نیز آراء دانشمندان اسلامی در باب مشروعیّت زیارت قبر پیامبر اسلام(ص)قرار می گیرد. این روایات در کتب روایی شیعی، شامل زیارت قبور أئمّه معصومین‌ علیهم السّلام نیز می شود.

یکی از اصول دین همه‌ی ما مسمانان، و بلکه همه‌ی ادیان الهی، اعتقاد به معاد و جهان واپسین است. اهمیّت این اعتقاد در کنار اعتقاد به توحید و مبدأ آفرینش است. چرا که همه‌ی انبیاء الهی، انسانها را بعد از ایمان به خدا، دعوت به ایمان به روز جزا و قیامت می‌کرده‌اند. این اعتقاد به زندگی انسانها، مفهوم و معنا می‌بخشد و آثار و نتایج عظیمی برای آنها مانند هدفمند ساختن زندگی، ایجاد امنیت و آرامش، افزایش استقامت و بردباری، و مهّم‌تر از همه، تقویت و گسترش حجاب و عفاف در افراد و مخصوصاً در بانوان، به همراه دارد. چراکه، حجاب و عفاف، امری فطری در وجود تمامی انسانها بوده و رعایت آن از احکام عقل و شرع می‌باشد. از مهّمترین اهداف دنبال شده در این پژوهش، بالا بردن آگاهی افراد و شناساندن آثار و فواید حجاب و عفاف به آن‌ها، مانند ارزش‌آفرینی برای زنان، کاهش زمینه‌های انحراف، استواری اجتماع، استحکام پیوند خانوادگی، و همچنین، پی‌بردن به علل و ریشه‌های بی‌حجابی و بدحجابی، و برّرسی راهکارهای مناسب در جهت افزایش و توسعه‌ی فرهنگ حجاب و عفاف در افراد و نیز، شناسایی آثار و نتایج سودمند اعتقاد به خداپرستی و معاد می‌باشد. از جمله راه‌کار‌های حفظ و توسعه‌ی حجاب و عفاف، می‌توان به تقویت ایمان و اعتقاد دینی، افزایش آگاهی و شناخت افراد، زنده نگه-داشتن یاد مرگ و غیره اشاره کرد. پس، هرچه اعتقاد به خدای یکتا و بازگشت به سوی او، در افراد، قویتر باشد، تقیّد آنها به پوشش و حفظ حجاب و عفاف، بیشتر می‌شود

ارتباط ونیازمندی اخلاق به دین، یکی ازمسائل مهمی است که همواره ذهن متفکران را به خود جلب کرده و آنان را واداربه تامل واندیشه ورزی دراین مقوله کرده است.مهمترین پرسشی که ذهن اندیشمندان حوزه دین و اخلاق را به خود جلب کرده این است که آیا اخلاق ،محصول وحی وتعالیم آسمانی انبیاء و اوصیای الهی است یا مانند سایر شاخه های معرفتی نظیرفیزیک ،ریاضیات و غیره یک دانش بشری است وبدون نیاز به دین دارای هویت مستقل است واتکاء وابتنایی براعتقادات دینی ندارد.هدف پژوهش انجام شده با عنوان "بررسی رابطه دین واخلاق ازاندیشه صدرالمتالهین "دستیابی به این سوال است که ازمیان انواع ترابط موجودبین دین واخلاقشامل: اتحاد، تباین و تعامل اندیشه فیلسوف مسلمان برکدامین نوع می باشد.پس ازبررسی منابع موجود و مبانی نظری شامل نظریه های فلسفی اخلاق و نظریه های دینی وهمچنین مروری بر پیشینه وتاریخ انواع ترابط ،نظریات مربوط به صدرالمتالهین دراین خصوص بررسی گردید ودرنتیجه دیدگاه وی مبتنی بر اصول بنیادین فلسفی اش ازجمله حرکت جوهری و تشکیک وجود و اصالت وجود، استخراج و توصیف گردید.چنانکه می توان گفت نظام اخلاقی وی بر اساس کمال پذیری نفس و با توجه به اصالت وجود شکل گرفته است.یافته ها ونتایج حاصل ازبررسی اسناد ومتون موجود در این تحقیق بیانگر آنند که درحکمت متعالیه صدرابا نگرش خاص خود، انسان را وارد ارتباط وجودی با خدا و درحرکت و سیر بسوی هدف غایی نموده و استکمال نفس انسانی و رهیابی به سعادت را غایت نهایی انسان معرفی کرده است.با این اندیشه انسان تاب فرشته شدن را هم دارد اگر درمسیرکمال قرار گرفته وبه کلام وحی اززبان انبیاء ره جوید.با این مستمسک صدرا هدف رسالت انبیاء را اخلاق می خواندوبه استنادآیات متعدد قرآنی چون آیه شریفه :" هُوَ الَّذی‏ بَعَثَ‏ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی‏ ضَلالٍ مُبینٍ "(الجمعه /2) می فرماید علاوه بر بیداری فطرت انسانها از طریق تذکر و تلاوت قرآن، تزکیه نفوس از جمله مهمترین دلایل رسالت پیامبران می باشد لذا پژوهش حاضربا رویکرد اخلاق دینی در چهار فصل به تبیین نظریه صدرالحکماء در باب دین و اخلاق و نحوه تعامل این دو مقوله می پردازد.تا چه در نظر افتد....

نوشتار پیش‌روی، با نام «لذّت و الم از منظر قرآن و احادیث» در چهار فصل، سامان یافته و به تحلیل و تبیین دیدگاه آیات و روایات و دانشمندان اسلامی در باره لذّات و آلام می‌پردازد.لذّت و الم، از مهم‌ترین موضوعات یاد شده در آیات و روایات است و اهمیّت آن بر دانشمندان اسلامی پوشیده نیست. بر این اساس، نگارنده پس از بررسی آیات قرآن و احادیث اهل بیت (علیهم السلام)، به بیان پرسش‌هایی مانند «چیستی جایگاه لذّت و الم در قرآن و احادیث» و «چگونگی دستیابی به لذّات برتر» و « چیستی آفت‌های دستیابی به لذّات والای انسانی » و «چیستی علل معرفتی و رفتاری الم» و «چگونگی پیشگیری و درمان رنج» و «چیستی مصادیق لذّات و آلام» پرداخته و در قالب تحقیقی بنیادی و با روش نقلی و وحیانی، به آن‌ها پاسخ داده است.لذّت و الم، بر چگونگی زندگی هر انسانی خود اثر می‌گذارد، از این رو آیات و روایات بسیاری، بیانگر بشارت به لذّت، فوز، فلاح، سعادت، نیز انذار از عذاب، درد، رنج و مشقت است. دین اسلام، بر ویژگی لذّت‌جویى و رنج‌گریزى انسان صحه می‌گذارد و از آن برای تربیت و سوق دادن او به سوى کمال نهایى‏اش سود مى‏جوید. نگاهی اجمالی به هر یک از افعال و خواستههای آدمی، بیانگر آن است که محرّک اصلی او در انجام دادن کارها، رسیدن به لذّت و گریز از رنج (اعم از دنیایی و آخرتی یا مادّی و معنوی) است، از اینرو باید این اصل را در همه فعالیت‌ها و رفتارها و برای تحصیل لذّت و دوری از الم پذیرفت. به باور انسان، دو عنصر لذّت و الم، فطری بوده و ساختمان روح وی از پذیرش لذّت و دفع رنج ناگزیر است. قرآن کریم نیز این گرایش باطنی و طبیعی آدمی را انکار نمی‌کند، بلکه سلسله‌ای از تعالیم حیات‌بخش خود را بر اساس آن بنا می‌کند؛ اگر بشر پیرو این آموزه‌های وحیانی ناب باشد، به لذّت و سعادت می‌رسد و در صورت سرپیچی، به عذاب و درد گرفتار می‌گردد و شیطان همنشین او خواهد بود، به گونه‌ای که زندگی بر او سخت گشته و در تنگنا قرار می‌گیرد.

جنگ یک پدیده ی نامطلوب، و گاهی اجتناب نا پذیر در زندگی بشر است. تلقی برخی افراد این بوده که جنگ با هدف سرکوب دشمن و پیروزی بر او انجام می گیرد و از هر وسیله برای رسیدن به این هدف می توان استفاده کرد، در حالیکه که دیدگاه قرآن کریم در باره جنگ و عملکرد پیشوایان معصوم دینی در اسلام خلاف این دیدگاه را ثابت می کند و نشان می دهد رعایت اصول اخلاقی و حقوقی انسانی حتی در حال جنگ لازم و واجب است.پژوهش کنونی تحقیقی است تحت عنوان " مدیریت اخلاقی جنگ، با استفاده از سیره و کلام امیر مومنان علی (ع)" که در آن تلاش شده گفتار و رفتار نیک مولای متقیان و ارزش های اخلاقی این امام همام را هنگام نبرد، قبل و بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) به ویژه هنگام خلافت و بروز سه جنگ تحمیلی (جمل و صفین و نهروان) با استناد به خطبه های نهج البلاغه و کتب معتبر تاریخ و حدیث تبیین کند، که امام علی علیه اسلام اصول اخلاقی را در همه حال حتی در نبرد با دشمنان خود رعایت می کند، واین حالت به ندرت در سرداران و فرماندهان در جنگ رعایت می کنند، درحالی که امام پایبند اصول اخلاقی است و درعمل ثابت کردمدیریت اخلاقی یعنی اینکه آن امام بزرگوار، اخلاق را در همه زمینه ها سرلوحه زندگی خود قرار داده و به آن عمل نموده در طول دوران زندگی پرخیر و برکت خود به اخلاق عمل نموده چه در دوران خلافت خود یا قبل از آن چه درجنگ یا قضاوت جه دربرخورد با دوست و دشمن چه در برخورد مسلمان یاغیر مسلمان درهمه حال اخلاق ناب اسلامی از ایشان متبلور می باشد. روشی که دراین تحقیق بکار رفته کتابخانه ای می باشد اصول وفلسفه جنگها مورد مطالعه قرار گرفت، جنگ های که در طول حیات اسلام رخداده نقش وجایگاه امام علی علیه اسلام دراین جنگها بیانات پیامبر(ص) درمورد آن حضرت جنگ های که به ناخواسته دردوران خلافت آن بزرگوار رخداده است، مورد پژوهش قرارگرفت. این تحقیق به نتایج زیردست یافته است:جهاد از نظر اسلام، قبل از همه چیز امری دفاعی است. یعنی دفاع از کیان و ناموس اسلام و مسلمین و مملکت اسلامی در برابر تجاوزات عملی دشمنان اسلام. از سوی دیگر، سیره پیامبر (ص) نشان می‌‌دهد که ایشان، ابتدا از جنگ حتی دفاعی نیز منع می‌‌کردند تا اینکه آیات مربوط به جهاد نازل شد. جنگ در دین مبین اسلام یک امر ثانوی است، و به عنوان درمان کجروی ها و جلوگیری از ستم وتعدی یک امر مشروع شناخته می شود و جنبه دفاعی نیز دارد جنگ در دین مبین اسلام آدابی دارد، و فرد مسلمان چه در بعد فردی و چه در بعد اجتماعی ملزم به رعایت این آداب و موازین می باشد. این مطالعه استخراج و تبیین روش هایی برای استفاده از مدیریت اخلاقی آن حضرت در جنگ جهان امروز است

انسان موجودی اجتماعی است و پیوسته با دیگران در حال تعامل است. یکی از موثرترین شیوه‌های اصلاح رفتار فردی و اجتماعی مسئولیت پذیری است که بارزترین مصداق آن خیر خواهی و نصحیت دیگران است که مفیدترین و پرکابردترین شکل آن تذکر لسانی است. لذا در این پایان‌نامه فرهنگ تذکر لسانی از منظر قرآن مورد بررسی قرار می‌گیرد. به همین منظور این پژوهش در نظر دارد موضوع را از پنج منظردر فصول مختلف به شرح زیر مورد بررسی و کنکاش قرار می‌گیرد؛فصل اول؛جایگاه و اهمیت تذکر لسانی از قبیل هدف بودن دین، عامل برتری امت اسلامی،ضامن اجرایی احکام و...فصل دوم؛ آثار تذکر هم از حنبه‌ی فردی چون، افزایش برکات، استجابت دعا، رستگاری و عزتمندی و... وجنبه‌ی اجتماعی چون،امنیت سیاسی،اجتماعی، اقتصادی و...فصل سوم؛عوامل تذکر ازقبیل اقتضای عقلی، فطری، ایمانی و زندگی اجتماعی و...فصل چهارم؛شیوه‌های تذکر لسانی که در آن چهل شیوه‌ی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. و در پایان موانعی که فراروی این فریضه قرار دارد، همچون ترس، طمع، تواکل، ضعف دینی و ... مورد شناسایی و تبین قرار گرفته است. هدف این بود که جنبه‌های مختلف فریضه‌ی تذکر شناسایی و شیوه‌های مناسب و مفید تذکرمعرفی و تبین شود که با این پژوهش آگاهی لازم برای متذکران به وجود آید. و برای این منظور از روش توصیفی تحلیلی با رجوع به تفاسیر و بهره‌گیری از روایات و سخنان اندیشمندان استفاده شده است. نتایج به دست آمده؛ اینکه این فریضه جایگاه رفیعی در اسلام دارد چون که همه‌ی جوانب بشر را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به همین خاطر باید از شیوه‌های صحیح و مناسب با موقعیت مکان و زمان تذکر و شرایط مخاطب در نظر گرفته شود.کلید واژه‌ها: قرآن، معروف، منکر، تذکردهنده، مخاطب، اجتماع، فرهنگ، تذکر لسانی

پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی امروزه یکی از مهمترین مسائل تربیتی و اجتماعی در جوامع مختلف انسانی است این پژوهش با هدف معرفی مهمترین روش‌های برنامه ریزی شده در دین مبین اسلام برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، با موضوع « بررسی نحوه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی از دیدگاه قرآن و حدیث » تدوین گردیده است . این پژوهش در حقیقت یک تحقیق میان رشته‌ای است که در آن از یک طرف از منابع مختلف اسلامی از جمله قرآن کریم و متون مختلف حدیثی و تفسیری و از طرف دیگر از منابع مختلف علوم جامعه شناسی، ‌علوم اجتماعی، علوم تربیتی مخصوصا علم آسیب شناسی اجتماعی استفاده گردیده است. این پژوهش نشان می‌دهد که اسلام ،‌به عنوان کامل ترین و پیشرفته ترین سبک زندگی بشری، با تکیه بر آموزه‌های وحیانی و الهی، موثرترین روش‌های فردی و اجتماعی را برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی پی ریزی نموده است . با یک نگرش کلی این روشها تحت عناوین زیر مطرح گردیده اند .

شبهه به معنای به هم امیختن حق وباطل است به گونه ای در موارد فروانی تشخیص حق وباطل را برای انسان دشوار می سازد و در مواردی به گمراه شدن انسان می انجامد وبا واژه های مختلفی از قبیل ریب ، شک، لبس خلط ، زور ، فتنه ارتباط تنگاتنگ داردو با سوال از جهاتی متفاوت است و غالبا از طرف منافقان مستکبران عالم نمایان کفار مطرح می شودو کج فکری اعتماد به دشمن تشخیص حق به وسیله افراد دفاع ضعیف از ارزشهامی تواندزمینه پیدایش شبهات را فراهم سازد ضمن ان که شبهه افکنان نیزبا انگیزه های متفاوتی از قبیل حفظ موقعیت ومقام تضعیف دین امید به پیروزی حسد ورزی به شبهه افکنی روی می اورنددایره شبهه بسیار وسیع بوده ودر تمامی اصول وفروع دین به وجود می اید شایان ذکر است قرین بودن شبهه در عقاید انسان مومن امری مسلم است و کسی نمی تواند ادعا کند که شبهه هیچ گاه در زندگی اعتقادی من وارد نمی شود در این بین انجه بسیار مهم است شبهاتی است که در حوزه اصول دین یعنی توحید عدل نبوت امامت معاد مطرح میشودو در طول تاریخ شبهات فراوانی که در اصول دین برای مردم مطرح شده است ضربات سنگینی را بر عقاید انها وارد کرده است به عنوان مثال شبهات در زمینه توحید افرادی را دچار شرک و شبهات در زمینه عدل سبب بروز مکتب های مختلفی از قبیل اشاعره ومعتزله شده است شبهات در زمینه امامت گروه های مختلف منحرفی را به وجود اورده است وافراد فراوانی را از امام معصوم جدا ساخته است شبهه اثار مخرب خود را هم در زندگی فردی وهم در زندگی اجتماعی وهم در زندگی اخروی نمایان خواهد کرد از جمله اثار در زندگی فردی می توان به سست شدن اعتقادات سر گردانی در میدان نبرد دوری از حق وحقیقت واژگونی قلب اشاره کرد و از اثار اجتماعی اثار شبهه می توان به باز ماندن جامعه از راه حق پدیدار شدن فتنه ها و جنگهاو محرومیت از فرهنگ ناب دینی اشاره کرد شبهه اثار خود را در قیامت در زمینه های مختلفی از قبیل گرفتار بودن در قیامت جدایی از مومنین ملحق شدن به قوم عاد وثمود و.و.و.به مرحله ی بروز وظهور می رساند از مهمترین نکاتی که باید راجع به شبهه عنوان کرد اثار شبهه است که به صورت گام به گام خواهد بود یعنی شبهه در مرحله اول عقاید انسان را تضعیف می کند و در مرحله دوم سبب تحریف عقیده و در مرحله سوم چنان چه شبهه زدوده نشودبه کفر و انکار دین می انجامد که البته هر یک از این مراحل نیزدارای نشانه های است در این بین آن چه مهم است مقابله با شبهات است که راه های متفاوتی در قران و سخنان ایمه معصومین مطرح شده است که اهم این راه ها را می توان در مراجعه به قران ولایت مداری و اقتدا به پیشوایان هدایت تحلیل شبهات معرفی شبهه افکنان به جامعه کسب تقوی اگاهی بخشی به جامعه خواندن ادعیه خلاصه کرد

دین مبین اسلام که کامل ترین و جامع ترین دین آسمانی است، دین را تنها یک برنامه شخصی و فردی انسانها نمی داند، بلکه در تمامی زمینه های رفتاری و عملکردی انسان برنامه هایی دارد، که در کتب فقهی به طور مشروح مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از آن موارد، بحث از کیفیت روابط مسلمانان با غیر مسلمانان است که دامنه وسیعی را در آثار فقها به خود اختصاص داده است.در این تحقیق با بررسی در آیات قرآن کریم و سیره ی پیامبر اعظم(ص) در عرصه روابط خارجی و داخلی و اقدامات دیپلماتیک آن حضرت با غیر مسلمانان، در زمان ها و مکان های مختلف، به اصول مشخصیرسیدیم که می تواند الگو در نوع روابط مسلمانان با غیر مسلمانان قرار بگیرد. بدین جهت در این عرصه اصولی جریان دارد که با معین شدن حدود آن اصول امت اسلامی می تواند در تعامل با غیرمسلمانان، به جای موضع انفعال از موضع فعالانه برخوردار باشد. یکی از آن اصول، اصل نفی سبیل می باشد، که بر تمام اصول جاری دیگر (اصل جهاد،اصل صلح، اصل حکمیت و... ) در این عرصه حاکمیت دارد، که در صورت اجرای صحیح وکامل آن ضامن عزت و سیادت مسلمانان می باشد وکلیه روابط باید براساس آن برنامه ریزی شود. همچنین اصل دیگری که در تنظیم روابط از جایگاه رفیعی برخوردار است، اصل مصلحت می باشد که حاکم اسلامی بنا بر شرایط ومقتضیات روز براساس اهداف و مصالح وآرمانهای اسلامی واصول ثابت شریعت نوع رابطه خود را مشخص می کند. و بعداز تبیین حدود اصول جاری، به بررسی گستره روابط با غیر مسلمانان پرداختیم. امید است این تحقیق، زمینه ای مناسب برای تحقیقات وسیع بعدی باشد.

از آنجا که تربیت درست و همه جانبه انسان دغدغه و مسأله همیشگی ادیان و مکاتب و جوامع انسانی بوده است، در طول سالیان شاهد شکل گیری و نظریه پردازی متعدد در این زمینه بوده ایم. با توجه به اهمیت بعد عواطف در انسان که موتور حرکت انسان برای انجام کارها به شمار می رود و رفتار های انسانی رانمی توان بدون توجه به عواطف مورد بررسی قرار داد لذا در این پژوهش در صدد بوده ایم که مبانی هستی شناسی تربیت عاطفی ازدیدگاه قرآن کریم را مورد بررسی قرار دهیم. شیوه کار اینگونه بوده است که با مراجعه به آیات ارزشمند قرآن کریم مبانی مرتبط با اجزای هستی شناسی یعنی خداوند و انسان و جهان استخراج شده و با توصیف و تحلیل مطالب اصول و روشها شناسایی گردد . جهان هستی ازجمله چیزهایی است که با توجه به اینکه مخلوق خداوند است، هدفمند است و زیبا لذا در تربیت عاطفی نقش انکار ناپذیری دارد پس این مبانی به استخراج اصول و روشهایی انجامید که براساس آن همواره جهان هستی انسان را به سوی خداوند دعوت نماید و یادآوری باشد که به انسان آرامش و شادی هدیه می نماید و کمک می کند که همواره هدفمند زندگی کند و با برنامه ریزی و آراستگی به سوی کمال وجود خویش گام بردارد .